Қазақстанда инфляцияның рекордтық деңгейі байқалады. Өнімдердің, тауарлардың және қызметтердің бағасы ай сайын өсіп келеді. Бұл жағдай қазақстандықтардың қаржылық жағдайына әсер етпей қоймады. Finprom сарапшыларының мәліметінше, бір жыл ішінде қазақстандық отбасылардың шығындары 17%-ға, ал табыстары 15,5%-ға ғана өскен. Қазіргі уақытта орташа шығын ағымдағы жылдың бір тоқсанында 754,6 мың теңгені құрайды. Кіріс шамалы ғана жоғары – үш айда 777,8 мың теңге.
Қазақстан Республикасының өңірлері арасында 2022 жылдың бірінші тоқсанында ең жоғары шығындар Алматы қаласында байқалды (бір отбасына 935,9 мың теңге). Қызылорда (881 мың теңге) және Қарағанды (862,3 мың теңге) облыстарындағы отбасылар біршама аз жұмсайды.
Қазақстан Республикасының үш облысында отбасылық шығындар жалпы алғанда кірістен асып түсті: Түркістан облысында – 15%-ға; Алматы облысында – 14,8%-ға; Алматыда – 11,2%-ға.
Басқа шығындар 25,5%-ға өсті, бірақ бір үй шаруашылығына орташа есеппен 61,4 мың теңгені ғана құрады. Тікелей азық-түлік пен алкогольсіз сусындарға жұмсалған қаражаттар – жылына 12,9%-ға өсіп, қазір бір отбасына 349,2 мың теңгені құрап отыр. Бұл барлық шығындардың 46,3% және азық-түлік тауарларының жалпы құнының 92,5% құрайды.
Азық-түлік және алкогольсіз сусындар бағасының өсу қарқыны жеделдеді. Мәселен, ағымдағы жылдың бірінші тоқсанының қорытындысы бойынша бұл көрсеткіш өткен жылдың бірінші тоқсанындағы 11,2 пайыздан 11,9 пайызға өскен.
Яғни, қазақ отбасылары табысының жартысына жуығы тамаққа жұмсайды. Бұл Құрама Штаттардағы орташа отбасы жұмсайтын қаржыдан айтарлықтай көп. Онда, 2020 жылғы мәліметтерге сәйкес, американдықтардың табысының тек 6,4% тамаққа кеткен. Бұл жағдайды атаулы әлеуметтік көмектің мөлшері тәуелді болатын ең төменгі күнкөріс деңгейінің соңғы өсімі арқылы жақсартуға болады. Сондай-ақ, зейнетақының көтерілуін және үкіметтің студенттердің шәкіртақы мөлшерін көбейту жоспарын ұмытпау керек. Бұл шаралар жеткілікті болады деп айту қиын болғанымен, қазақстандықтардың қаржылық жүктемесін азайтуға септігін тигізеді.
