Жыл басынан бері күріш 16,4% – ға, ал қант 86,6% – ға, пияз 109,6% – ға қымбаттағаны ата өтіледі. Негізгі себеп ресейлік сатып алушылар тарапынан отандық күрішке сұраныстың артуы.
“Негізгі себеп Ресейден экспорттың өсуі мамыр айының басында Краснодар өлкесінде күріш дақылын қорғау үшін салынған бөгет бұлыңғыр болды, ресейлік мамандар бұл күріш дақылының 40% – ға төмендеуіне әкеледі деп санайды және Ресей импортты арттырды. Қазақстаннан Ресейге экспорттық жеткізілімдер өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 6 айда құндық мәнде 174% – ға ұлғайды”, – деп хабарлайды QazTrade.
Сондай-ақ, себептің бірі рубльдің өсуі қазақстандық бизнес үшін Ресейге экспорттау тиімдірек болғаны.
“Қазақстанда өңделген күріш өндірісі соңғы жылдары жаңа өндірістерді іске қосудың арқасында қарқынды өсті. Алдағы бірнеше жылда егіс алқаптарын әртараптандыруға байланысты өнім өндіруді ішкі тұтыну үшін жеткілікті көлемге дейін төмендету күтілуде. Біріншіден, бұл судың жетіспеушілігіне байланысты”, – делінген шолуда.
2021 жылы Қазақстанда 210,7 мың тонна күріш өндірілді, бұл өткен жылмен салыстырғанда 5,3% – ға артық. Ағымдағы жылдың алты айында ҚР-да 135,6 мың тонна күріш өндірілді.
Қазақстанда күріш өндірудің негізгі проблемасы Сырдария өзенінің суы аз болуы болып табылады, ол шаруаларды ылғалдың қажетті көлемімен қамтамасыз ете алмайды.
Өзбекстан күріштің орнына су мәселесіне байланысты бұршақ және басқа да аз сұранысқа ие дақылдарды өсіруді жоспарлап отыр. Сарапшылар атап өткендей, Қазақстан да осындай жолмен жүре алады.
QazTrade мәліметінше, тамыз айының соңына дейін елімізде 2021-2022 а/ш жыл маусымындағы күріштің қоры жеткілікті. 1 қыркүйекте жаңа егін жиналады. Оның күрішпен бірге шетелдік серіктестерден қазақстандықтардың сұранысын қанағаттандыру үшін жеткілікті болады.
“Күрішті әкетуге шектеулер енгізу, өткізу нарықтарын қысқарту және тиісінше кірістердің азаюы кезінде фермерлер болашақ кезеңдерде күріш егу алаңдарын қысқарту жөнінде шешім қабылдай алады. Бұл ретте, қолда бар болжамдарға сәйкес күріштің әлемдік нарығының өсуі күтілуде”, – деп есептейді сарапшылар.
Әлемдік күріш нарығының мөлшері 287,45 жылы 2021 миллиард долларға бағаланды. Болжамдар бойынша жылдық жиынтық өсу қарқыны (CAGR) 2022 жылдан бастап 2028 жылға дейінгі кезеңде 2,2% – ға ұлғаяды.
