Елорда билігі ұлттық пантеондағы жерлеу орындарының тапшылығын мәлімдеді. Елдің көрнекті тұлғаларына арналған зираттың өзі бастапқыда 25 орынға арналған, оның тек 4-і ғана бос қалды. Елорданың Есіл ауданы билігінің пікірінше, қазір “оны кеңейту мәселесі өткір тұр”. Нысан 2019 жылы салынды, ал құрылыс бюджеті 1 млрд теңгеден аз болды. Сейсенбі, 18 шілдеде қалалық мәслихатта орын тапшылығы, ретке келтіру және салттық қызметтерді цифрландыру мәселесі талқыланды, деп хабарлайды kazbusiness.kz.
Елордадағы осы саладағы істер, аз дегенде, көптеген сұрақтар туғызады. Мысалы, қанша қабір мен жерлеу орны бар екені белгісіз, есептеулер жүргізілмеген және бұл тауашаны ешкім бақылап, құжаттамаған. Нұра ауданында жерлеу орындары 1964 жылдан бастап, қаланың басқа аудандарында бұрын болған. Елордада барлығы 28 зират бар, олардың тек 16-сында тиісті құжаттар бар. Бұл ретте зираттарға қалада шамамен 63 кәсіпорын қызмет көрсетеді.
“Бұл зираттардың кімге бақыланатыны белгісіз, адамдар ақпаратқа ие емес. Барлығы арамшөптермен толып кетті, жолдар, қоршаулар жоқ. Күзге дейін барлық зираттарды – мұсылман және христиан зираттарын ақылға жеткізуді тапсырамын, ал апта ішінде жағдайды жақсарту бойынша бақылау іс – шараларының тізімін ұсынуға тиіспін”, – деп астана мәслихатының төрағасы районан Каналимов аудандық әкімдіктерді сынға алды.
Сонымен қатар, зираттарға автобус рейстерін күн сайын 4-5 сағаттан өткізуге назар аударылды. Осы уақытқа дейін автобустар демалыс күндері ғана осы бағытта жүреді. Сонымен қатар, депутаттардан астаналықтар жақындарының қабірлерінің жанына отырғызатын ағаштар мен гүлдерді суару үшін ұңғымалар немесе су құбырларын қарастыру туралы ұсыныс түсті.
“Бүгінгі таңда бұл зираттардың толып кетуіне байланысты жабық мәртебесін анықтайтын нормативтік-құқықтық құжат жоқ. Мұндай құжаттар жоқ екенін ескере отырып, тұрғындардан жақындарымызды жерлеуге тыйым саламыз деген шағымдар жиі кездеседі. Олар зираттың жабылғанын көрсететін құжатты көрсетуімізді айтады. Дін істері басқармасы зираттарға жабық мәртебе беру туралы осы нормативтік актіге бастамашы болғанын қалаймын”, – деп атап өтті Астана қаласы” Алматы ” ауданы әкімінің орынбасары Мұхамедияр Қожекенов.
Байқоңыр ауданындағы зираттар жүз пайызға жуық толтырылды. Аудан әкімінің орынбасары Ришат Тұрдыбеков түсіндіргендей, биыл алты зиратты санитарлық ұстауға 88 млн теңге бөлінді. Мердігер дін істері басқармасына ведомстволық бағынысты мемлекеттік кәсіпорын болып табылады. Жұмыстар штаттық режимде жүргізілуде. Алты зираттың біреуі ғана жұмыс істейді, ал қалған бесеуі де толы. Зираттарды қоршауға қаражат үнемдеуден 30 млн теңге бөлінді, қазіргі уақытта конкурс жариялануда. Мысалы, Қоянды кентінде ақшаның бір бөлігі ұзындығы 800 метр болатын зиратты қоршауға жұмсалады.
Есіл ауданында үш мұсылман және екі христиан зираты және Ұлттық пантеон бар, бірақ пантеонды қоспағанда, әлі де орын тапшылығы мәселесі жоқ. Кеңес барысында қызметтерді цифрландыру бойынша жоба таныстырылды. Әзірге тест режимінде жүйенің функциялары көрсетілді. Бүгінгі таңда 148 мың қайтыс болған адамға арналған деректер бар және іске қосу кезінде әзірлеушілер жүйені жаңартуға және толықтыруға уәде береді. Мәселелердің ішінде мұрағаттық деректермен кейбір қиындықтар бар, өйткені бірыңғай ақпарат жоқ.
Қазіргі уақытта жерлеу құны 130 мың теңгені құрайды. Бірақ көбінесе бұл сомадан жоғары болады. Шындығында, жүрегі ауырған адамдар көп нәрсені беруге дайын. Депутаттардың пікірінше, салттық қызметтерді цифрландыру бағдарламасы сыбайлас-жемқорлық схемаларын айналып өтудің және мүдделі тұлғалардың қайғыдан пайда табуына жол бермеудің тамаша нұсқасы.
Астана дін істері басқармасының басшысы Нұрдәулет Әлмұханов хабарлағандай, бағдарламаның алгоритмі қарапайым және бес қадамнан тұрады: ЖСН, жеке деректерді теру, өтінімді тіркеу, қызмет үшін ақы төлеу және орынды брондау қажет. Өтінімде байланыстар, жақын адамның қайтыс болу себептері, қабір нөмірі көрсетілуі керек. Аяқтағаннан кейін қызметке QR-код немесе ЭЦҚ арқылы қол қоюға болады. Айтпақшы, қызметті мобильді банкинг арқылы төлеуге болады. Әзірге бұл қызмет саласына тек Jusan Bank қызмет көрсетуге келісті.
