Халықаралық валюта қоры 2023 жылы Украинаның жалпы ішкі өнімі 35%-ға төмендейтінін айтты. Бұған пайыздық мөлшерлемелер, пандемияның салдары, инфляциялық қысым және Украинадағы қақтығыс әсер еткен.
Мұның бәрі әлемдік экономикаға теріс әсер етеді. Халықаралық валюта қорының мамандары келесі жылы экономиканың өсу деңгейі 2,7 %-ға дейін баяулайды деп айтты. Алайда жазда мамандар экономикаға қатысты оң болжам жасаған еді.
Сонымен қатар, Еуропалық одақ пен АҚШ-та жоғары инфляция орын алады. Олардың экономикасы Қытай экономикасы сияқты тоқтап қалған.
Ал Қытай елінің нөлдік ковид саясатын жүргізіп, жылжымайтын мүлікке несие беру бойынша қатаң шаралар қабылдауы Оңтүстік-Шығыс Азия экономикасына кері әсер етуі мүмкін. Әлемдік экономикаға қауіп төндіретін фактор ретінде Украинадағы қақтығыс та жатады.
Қазақстандағы ел экономикасының өсу деңгейі екі жарым пайызға дейін төмендейді деп болжануда. Бірақ ЖІӨ өседі делінген.
“2023 жылы барлық елде экономика деңгейі төмендейді. Әлемдік экономиканың үштен бірін құрайтын елдердің саны қысқаруы мүмкін. АҚШ, Қытай және Еуроодақ құлдырай бастайды. Баға қысымы макроэкономикалық тұрақтылыққа нұқсан келтіреді. Орталық банктер қазір баға тұрақтылығын қалпына келтіруге бағытталып,қатаңдату қарқыны күрт жеделдетілді”, – деді ХВҚ экономикалық кеңесшісі Пьер-Оливье Гуриншас.
Қор нарықтарының құлдырауы
Халықаралық валюта қорының есебінен кейін қор нарығы өсімін жоғалтты. Тіпті S&P 500 индексі жыл басынан бері 24%-ға төмендеді. Apple сияқты алып компанияның баға ұсыныстары соңғы күндері 4%-дан астам төмендеді. Ал америкалық биржадағы сауда-саттық барысында денсаулық сақтау, тұтыну тауарлары мен коммуналдық қызметтер секторлары нығайды.
“Біз төменгі шек қандай болатынын білмейміз. Акцияларға инвестор ретінде, облигацияларға инвестор ретінде, жай ғана елді басқаратын ел ретінде болашақта жағдайдың қаншалықты қиын болатыны белгісіз” – деді портфолио менеджері Джордж Циполлини.
Маман: АҚШ-ты жарты жылдан кейін рецессия күтіп тұр
Америкалық кәсіпкер және банкир Джейми Даймон CNBC-ге берген сұхбатында әлемдік экономикадағы рецессияны болжады. Бірақ 2008 жылғы әлемдік қаржы дағдарысындағыдай қиын болмайтынын тілге тиек етті. Сайып келгенде, бәрі Украинадағы қақтығысқа байланысты болады. Еуропа экономикасы қазірдің өзінде құлдырауда, деп еске алды Даймон. АҚШ экономикасы 6-9 ай ішінде осындай жағдайға түсуі мүмкін.
Еуроаймақтардағы рецессия
Америкалық қор нарығынан кейін ресейлік нарық та төмендейді. Еуропалық биржада индекстердің төмендеуі де байқалады. Бұл алты сессия қатарынан болып жатыр. Қор нарығының әлсіреуі валютаның құлдырауы сияқты қауіпті. Бұл елге салынған инвестициялардың санын азайтады. Сонымен қатар, бір аптада Еуропалық орталық банк кейбір қаржы институттарынан аймақ экономикасының нашарлауына байланысты ағымдағы жылға бонустар мен дивидендтер төлеуді шектеуді талап етті.
Ресейге қарсы санкциялардың сегізінші пакеті аясында Еуроодаққа шығындар келді. Еурокомиссияның мәліметінше, бұл көрсеткіш 123 миллиард еуроға жақындап келеді.
Еуроның құлдырауы экономикаға әсер етеді. Бұл тағы да АҚШ орталық банкінің қатаң саясатына байланысты.
