Әділет министрлігі ведомствоаралық комиссияда Ұлттық қордан балаларға төленетін төлемдер мәселесін талқылады. 2024 жылдан бастап жүзеге асырылатын механизмнің әзірлеушілері балалар қанша теңге көлемінде ақы алатынын мәлімдеді.
Мәжіліс депутаты Берік Бейсенғалиев төлемдерді есептеу кейінгі 18 жылдағы орташа жылдық мәнге негізделетінін айтты.
“Неліктен кейінгі 18 жылда десеңіз, нарықтағы дағдарыс жағдайына байланысты, кейде Ұлттық қордың кірісі теріс мәнге ие болуы мүмкін. Бұл теріс мәнді өтеу үшін осындай ұзақ мерзім алынады. Бүгінде 2005-2023 жылдар аралығында орташа мән шамамен 2,6% болады, бірақ бұл шетел валютасындағы есеп. Қазір елде 18 жасқа толмаған 6,5 миллион бала бар, яғни 6,5 миллион адам ҚР Ұлттық қорының инвестициялық кірісінің бір бөлігін алатынына сене алады”.- деді ол.
Орташа алғанда, егер бала 2023 жылы дүниеге келсе, әзірлеушілердің есептеулері бойынша, ол шамамен 3,5 мың доллар алады.
“Бұл Ұлттық қордың қазіргі есептеулеріне, алынған инвестициялық кірістің көлеміне және осы 18 жылдағы орташа табыс нормасына негізделген. Бұл – орташа мән. Егер Ұлттық қордың кірісі болашақта жоғары болса, 18 жаста жиналған бұл сома да жоғары болады”.
Жинақтау және төлеу механизмі 2024 жылдан бастап іске қосылады. Қазірдің өзінде 18-ге толған балалар 3,5 мың доллардан айтарлықтай аз ақша ала алады.
“Келесі жылы 18-ге толатын 260 мыңға жуық бала бар. Егер барлығын есептесек, Қазақстан бойынша олар шамамен 40 миллион доллар алады. Бұл 2,6%-ға тең. Бала неғұрлым жас болса, соғұрлым ол көп жинайды. Егер ол биыл дүниеге келсе, қаражаты жыл сайын есептеледі. Егер ол бүгін бес жаста болса, болашақта оның 13 есептеуі қалады. Ал бір балаға шаққанда 160-170$ төленеді.
Егер бала 18 жасқа толғанға дейін азаматтықты ауыстырып, елден кетсе, онда ол бұл төлемдерді алу құқығынан айырылады. Ал оның жинақталған ақшасы басқа балалар арасында біркелкі бөлінеді.
Механизмді әзірлеушілер ерекше балаларды сауықтыру және оңалту үшін төлемдерді жіберу мүмкіндігін қарастырды. Алайда бұл идеядан осы уақытқа дейін бас тартылды.
