Тұтынушылардың құқығын бұзу фактілері негізінен интернет-дүкендер арқылы тапсырыс берушілерде орын алады. Бұл туралы Өңірлік коммуникациялар қызметінің алаңында Алматы қаласы бойынша Сауда және тұтынушылардың құқықтарын қорғау департаменті басшысының орынбасары Нұрлыбек Бимырзаев айтты, деп хабарлайды kazbusiness.kz.
“Қазір тұтынушылар тауарларды интернет арқылы тапсырыс береді. Сонда тауарлар көбіне тапсырысқа сәйкес келмейді немесе ақшасын төлеп қойғаннан кейін тауар уақытылы жеткізілмейді. Сонымен қатар бүгінгі күні үй жиһаздарын жасау бойынша келісімшарт жасалады. Бірақ келісім-шартта уақыт көрсетілсе де, 6 ай, 9 ай, 1 жыл бойы қызмет толық көрсетілмейді. Осындай шағымдар Сауда және тұтынушылардың құқықтарын қорғау департаментіне жиі түседі”, – деді Н.Бимырзаев.
Сондай-ақ Н.Бимырзаева айтуынша, өткен жылы алматылық тұтынушылардан Департаментке eOtinish қосымшасын пайдалана отырып, 1852 өтініш түскен. Оның 2287-і электронды құжат айналымы бірыңғай жүйесі бойынша, 435-і басқа мемлекеттік органдар мен Тұтынушылар құқығын қорғау комитетінен қайта бағытталған.
2022 жылы 33 әкімшілік хаттама толтырылып, оның 14-і бойынша тексеру жүргізілді. Ескерту түрінде 27 айыппұл және 6-ы бойынша 50 АЕК және 20 АЕК мөлшерінде айыппұл салынды.
Спикер тұтынушыларға, бизнес өкілдеріне және мемлекеттік органдарға ыңғайлы болу үшін 2021 жылдан бастап e-tutynushy.kz шағымдарды қабылдау және қараудың бірыңғай ақпараттық жүйесі жұмыс істей бастағанын хабарлады.
«Жүйенің мақсаты – тұтынушылардың құқықтарын қорғау жөніндегі барлық шараларды бір жерге шоғырландыру, шағымдарды дайындау және оларды құзырлы органдарға жолдау рәсімдерін жеңілдету, сондай-ақ барлық өтініштер мен оларды қарау нәтижелерін цифрландыру», – деп бөлісті ол.
Брифинг барысында спикер тұтынушы өз құқығын қорғауы үшін не істеу керектігін де айтып өтті.
Тұтынушылар құқығын қорғау саласын жақсарту мақсатында екі жыл бұрын «Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы» Заңға өзгертулер мен толықтырулар енгізілді. Бұл маңызды қадам тұтынушылардың шағымдарын қараудың 3 сатылы механизмін (сатушы – мемлекеттік органдар – сот) іске қосуға, «мемлекеттік» және «қоғамдық» бақылауды енгізуге, кәсіби мамандар арасынан құқық қорғаушылардың тізімін қалыптастыруға көмектесті. Сонымен бірге, дау-дамайды сотқа дейінгі тәртіпте реттеу механизмі қаралды.
«Бірінші кезеңде сатушы сатып алушының талабын өз бетінше немесе тұтынушылардың құқықтарын қорғау ұйымдарын тарта отырып қарауға міндетті. Бұл шағымдарды осы жерде және қазір бейбіт жолмен шешуге болатын ең бірінші кезең. Үкіметтік емес ұйымдар бұл жағдайда дауды сотқа дейін реттеу субъектілері ретінде әрекет етеді. Екінші қадам мемлекеттің қатысуын қамтиды. Яғни, егер сатушы келіссөз жүргізгісі келмесе, шағым не Тұтынушылардың құқықтарын қорғау комитетіне, не басқа мамандандырылған органға жіберіледі. Мысалы, егер сатушы таразыны бұрап жіберсе немесе интернет-дүкен тауарды жібермесе, бұл іс алаяқтық бойынша қаралады және ол Ішкі істер министрлігінің жұмыс саласы болып табылады», – деді спикер.
Департамент қызметкерінің айтуынша, кәсіпкерлер мен үкіметтік емес ұйымдарға бұл мәселені мемлекетті қатыстырмай-ақ шешу мүмкіндігі беріледі. Сотқа шағымдану шағымды қараудың соңғы кезеңіне жатады.
