No Result
View All Result
  • Басты бет
  • Жаңалықтар
  • Дара кәсіпкер
  • Керек-дерек
  • Қаржылық кеңес
  • Kazbusiness
  • Әлеумет
  • Басты бет
  • Жаңалықтар
  • Дара кәсіпкер
  • Керек-дерек
  • Қаржылық кеңес
  • Kazbusiness
  • Әлеумет
No Result
View All Result
kazbusiness.kz
No Result
View All Result
Басты бет Kazbusiness

Ұлттық қорға бірінші жарты жыл ішінде былтырғы жылмен салыстырғанда 2 есе көп салық түсті

03.08.2022
Kazbusiness, Жаңалықтар
7
👁️
WhatsappTelegramTwitterFacebook

Қазақстан қаржыгерлер қауымдастығының мәліметінше, бірінші жартыжылдықта Ұлттық қорға салықтық түсімдер өткен жылдың ұқсас кезеңіндегі нәтижеден екі еседен асып түсті.

2022 жылдың бірінші жартыжылдығында мұнай бағасының жоғары болуы (29%-ға өсу) және экономикалық өсудің жеделдеуі (6м2022 жылы 3,4%-ға қарсы 6м2021 жылы 2,2%-ға қарсы) аясында шоғырландырылған бюджетке (КБ) салық түсімдері айтарлықтай өсті (+77%).

2022 жылғы қаңтар-маусымда ₸10,2 трлн салық жиналды, оның 30% Ұлттық қорға түсетін түсімдерге тиесілі (6м2021 ж. үлесі – 16%).

Бұл салықтардың ең көп өсуі абсолютті (+₸2,2 трлн) және салыстырмалы (3,3 есе) өрнектерде Ұлттық қорда байқалады. Аталған өсімнің 70%-ға жуығы ПҚӨС (+₸0,9 трлн) және КТС (+₸0,6 трлн) бойынша түсімдерге тиесілі.

Осылайша, ағымдағы жылдың 6 айында салықтық алымдар бойынша жылдық жоспардың орындалуы 57%–ды құрады, өткен жылдың ұқсас көрсеткішіне қарағанда-48%.

Бұл ретте КБ шығыстары 20%-ға немесе 1,8 трлн – ₸11,1 трлн-ға немесе бюджеттің кіріс бөлігінің 96%-ына дейін өсті.

Бұған шығыстардың жиынтық өсімінің 71%-ы тиесілі білім беруге (+₸520,5 млрд), борышқа қызмет көрсетуге және оны өтеуге (+₸454,9 млрд), әлеуметтік қамсыздандыруға (+₸179,9 млрд) және қорғанысқа (+₸136,3 млрд) шығындар айтарлықтай өсім көрсетті.

Жоспарлы қарыз алу шеңберінде 2022 жылдың бірінші жартыжылдығында ₸1,7 трлн қарыз тартылды, бұл өткен жылдың ұқсас көрсеткішінен 29%-ға төмен. Алайда, жыл қорытындысы бойынша ₸4,6 трлн (2021 жылға қарай +16%) заемдарды тарту жоспарланған.

Ұлттық қордан республикалық бюджетке трансферттер көлемі 2,4 трлн теңгені құрады, бұл өткен жылдың ұқсас көрсеткішінен 15%-ға жоғары.

Елеулі түсімдерге қарамастан, Ұлттық қордың активтері қаржы құралдарын құндық қайта бағалау салдарынан активтердің валюталық бөлігінің қысқаруынан (-6% немесе $3,4 млрд) бірінші жартыжылдықта тек 6%-ға немесе ₸1,7 трлн-ға ғана ұлғайды.

Ағымдағы жылдың 6 айында энергия ресурстарына жоғары бағалар соңғы 5 жылда КБ салық түсімдерінің рекордтық өсуіне ықпал етті. Нәтижесінде КБ профициті ₸1,4 трлн мөлшерінде қалыптасты, олар тартылған қарыздардың пайдаланылмайтын көлемімен бірге (₸0,5 трлн) артық бюджет қаражатын толықтырды.

Жыл соңына дейін мұнайдың орташа жылдық бағасы барреліне 90 доллар (ағымдағы 102,0 доллар / барр) және доллар бағамы 460 теңге (ағымдағы 477).

Бұл ретте бюджет шығындарының айтарлықтай өсуі (+20%) болады, олар азаматтарды әлеуметтік қорғауды күшейтуге, азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, өңдеу өнеркәсібін, кәсіпкерлікті қолдауға және мемлекет Басшысының тапсырмаларын іске асыруға бағытталатын болады. Бірінші жартыжылдықта КБ профициті аясында үкіметтік қарыз алу қарқыны баяулады-жылдық жоспардың 36% орындалды.

Сонымен қатар, бірінші жартыжылдықта бюджет профициті кезінде МБҚ көлемі ₸1,5 трлн.шығару, бір жағынан, табыстылық қисығын құру үшін қажет болды, екінші жағынан – мемлекеттік қарызға қызмет көрсетуге арналған шығыстардың ұлғаюына (+28%) алып келді. Нәтижесінде үкіметтік борышты өтеу мен қызмет көрсетудің республикалық бюджет кірістеріне қатынасы 15% норматив кезінде (Ұлттық қор қаражатын қалыптастыру және пайдалану тұжырымдамасы) 22% – ды құрады.

ПҚӨС және КТС бойынша түсімдердің теңдессіз өсуіне қарамастан, Ұлттық Банктің деректері бойынша бірінші жартыжылдықта қаржы құралдарын қайта бағалау және бюджетке трансферттерді аудару үшін инвалютаны айырбастау есебінен көлемі $3,4 млрд (шамамен 1,5 трлн) төмендеген валюталық активтер көлемінің айтарлықтай төмендеуіне байланысты Ұлттық қордың активтері онша ұлғайған жоқ.

Инфляцияның үдеуіне және Ресей-Украина қақтығысының салдарына жауап ретінде дамыған елдердің орталық банктерінің ақша-несие саясатын қатайтуына байланысты әлемдік капитал нарықтарындағы жалғасып жатқан белгісіздік Ұлттық қордың сыртқы активтерінің көлеміне теріс әсер етуді жалғастыра алады.

Байланысты Материалдар

Қор нарығы 2025 жылғы 3 шілде: Dow RITS;Мықты жұмыс орындарының лифтілері базарлары – WSJ

05.07.2025

Ашибай Робиндіктердің «ашық шоспен» – Техниканы айыптайды

04.07.2025

Маусымдық көшелер күткендей, қор фьючерстері аз өзгерді

04.07.2025

U.s. Lifts чиптік бағдарламалық жасақтаманы Condow Trade Tuck – CNBC

04.07.2025

Tesla-дың сатылымдағы құлдырауы EV салығы бойынша болашаққа кіреді, өйткені Вашингтон Посты

04.07.2025

Джером Пауэлл: Трамп АҚШ-тың Орталық банкіне бірден кетуге шақырады – BBC

04.07.2025

Ұсынылатын материалдар

фото: ашық дереккөз

Тоқаев самокаттарға қатысты жаңа заңға қол қойды

30.06.2023

498 кәсіпорын 410 колледжге қамқорлық жасайды

26.07.2022

Бизнестің кәсіби терминдері туралы білесіз бе?

16.10.2022
©2024. Барлық құқығы қорғалған. "Kazbusiness.kz" Ақпарат агенттігі

29.05.2023 жылғы №KZ15VPY00070957 Мерзімді баспасөз басылымын, ақпараттық агенттікті және желілік басылымды есепке қою туралы куәлігі, ҚР Ақпарат және қоғамдық даму министрлігінің Ақпарат комитетімен берілген.
KAZBUSINESS - бизнестегі озық жаңалықтар, қажет кеңестер мен тура бағыт нұсқаушы. Жас кәсіпкердің кеңесшісі. Ел нарығында бизнестің іргесін қалаудың қыр-сырын ашатын сайт. Платформа - жеке кәсіпкердің даму жолына қажетті ақпарды жариялайды. Бұл сайт - кәсібін енді бастаған кәсіпкердің негізгі көмекшісі.

Редакция

  • Редакция туралы
  • Редакция саясаты
  • Пайдалану ережелері
  • Құпиялылық саясаты
  • Байланыс

Айдарлар

  • Kazbusiness
  • Әлеумет
  • Дара кәсіпкер
  • Жаңалықтар
  • Керек-дерек
  • Қаржылық кеңес

© 2025 KAZBUSINESS - Қазақстандық бизнестің қыр-сырын ашатын платформа

No Result
View All Result
  • Басты бет
  • Жаңалықтар
  • Дара кәсіпкер
  • Керек-дерек
  • Қаржылық кеңес
  • Kazbusiness
  • Әлеумет

© 2025 KAZBUSINESS - Қазақстандық бизнестің қыр-сырын ашатын платформа